Η ηθοποιός Νίκη Παλληκαράκη και η Νευρολόγος - Ψυχίατρος και πρόεδρος της Εταιρείας Νόσου Alzheimer & Συναφών Διαταραχών Αθηνών, Παρασκευή Σακκά, μίλησαν στο «Όλα για τη Ζωή μας» και στον Μιχάλη Κεφαλογιάννη για την μνήμη και πώς αντιμετωπίζονται οι νόσοι που συνδέονται με αυτήν.
Το κόστος της άνοιας στην Ελλάδα είναι τεράστιο, τόσο το οικονομικό όσο κι το ψυχολογικό κυρίως των ανθρώπων που φροντίζουν εκείνους που έχουν άνοια ή νόσο Alzheimer.
Πολλές φορές αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την ίδια τους τη δουλειά ή άλλα στοιχεία της καθημερινότητας τους για να φροντίσουν αυτούς τους ανθρώπους, που τις περισσότερες φορές είναι οι ίδιοι τους οι γονείς.
Η Νίκη Παλληκαράκη αποκάλυψε πως φρόντιζε την μητέρα της, η οποία είχε άνοια και μοιράστηκε τα συναισθήματά της για την όλη κατάσταση που βίωσε.
«Δεν με αναγνώριζε η μητέρα μου…» – Συγκλονίζει η Νίκη Παλληκαράκη
«Είναι λίγο τρομακτικό να βλέπεις έναν άνθρωπο που είναι η μάνα σου, να χάνει την ιστορία του, την μνήμη του. Σαν να κόπηκε ο ομφάλιος λώρος, δεν ήμουν πια το παιδί της. Δεν σε αναγνωρίζει, και είναι πολύ ζόρικο αυτό το συναίσθημα. Κουβαλάς όλο το συναισθηματικό βάρος που βλέπεις στην μαμά σου και πρέπει να το βάλεις στην άκρη και να φροντίσεις αυτόν τον άνθρωπο. Ήταν μία διαδικασία εξαιρετικά επώδυνη. Ανέπτυξα μηχανισμούς στην πορεία για να μπορέσω να το διαχειριστώ. Τώρα που το σκέφτομαι ψύχραιμα, ίσως να ξεκίνησε 20 χρόνια πριν», είπε αρχικά η αγαπημένη ηθοποιός.
«Η μητέρα μου «έφυγε» πέρσι στα 91 της, και πιστεύω αυτό ξεκίνησε από τα 70 της. δεν αναγνώριζα τα σημάδια, σε σημείο που νευρίαζα και νόμιζα ότι το κάνει επίτηδες. Μετά από 10 χρόνια συνειδητοποίησα ότι δεν ήταν απλά μια απώλεια μνήμης, είχε προβλήματα προσανατολισμού, είχε επιθετικότητα, όταν συνειδητοποιούσε ότι κάτι συνέβαινε με την μνήμης της», συμπλήρωσε.
Η κ. Σακκά, έδωσε την επιστημονική πλευρά του ζητήματος και εξήγησε το κατά πόσο κληρονομείται η άνοια.
«Αυτά που ανέφερε η κ. Παλληκαράκη είναι τα συμπτώματα που συνδέονται με την άνοια και τη νόσο Alzheimer. Η άνοια είναι η νόσος της 3ης ηλικίας. Το 98% των ανθρώπων που πάσχουν από άνοια είναι άνω των 65 ετών. Υπάρχει κληρονομική προδιάθεση στην νόσο Alzheimer, είναι σχετικά μικρή και είναι προδιάθεση. Δεν είναι υποχρεωτικό ότι κάποιος που θα κληρονομήσει ένα προδιαθεσιακό γονίδιο από τους γονείς, ότι θα νοσήσει. Αυξάνονται οι πιθανότητες και ελαττώνονται εφαρμόζοντας στρατηγικές πρόληψης, πχ η αποστήθιση ρόλων, η άσκηση του μυαλού, υπάρχουν και άλλοι τρόποι νοητικής άσκησης», υπογράμμισε με τη σειρά της.
«Το να ξεχνάω σποραδικά δεν μας ενοχλεί. Όταν ξεχνάω συστηματικά, τότε χτυπάει καμπανάκι. Μπορεί στους νέους να οφείλεται στην ψυχοπίεση το ότι μπορεί να ξεχνούν. Τα αρχικά συμπτώματα μπορεί να είναι προβλήματα με την επεισοδική μνήμη, και ελάχιστες μικρές αλλαγές στη συμπεριφορά. Είναι δύσκολο και τραγικό βίωμα το να ξεχνάς. Είναι καλό να τους συμπαραστεκόμαστε», τόνισε η κ. Σακκά.
«Δεν συγχωρώ στον εαυτό μου το ότι δεν μπήκα νωρίς στη σκέψη να δεχτώ ότι κάτι δεν πάει καλά», επεσήμανε η Νίκη Παλληκαράκη.
Ποια ειναι τα μεγαλύτερα εμπόδια που έχει ένας φροντιστής στην καθημερινότητά του;
«Το πήρα όλο πάνω μου και με τις γνώσεις που είχα, το πάλεψα πολύ. Είχε τεράστιες συνέπειες. Αναγκάστηκα και έκανα μόνο θέατρο τότε και όχι και τηλεόραση, για να μπορώ να είμαι εντάξει απέναντί της. Υπήρξαν στιγμές πολύ συγκινητικές. Με συγκίνησε ότι κάποιες μνήμες της λειτούργησαν σε ανύποπτο χρόνο», αποκάλυψε η Νίκη Παλληκαράκη.
«Μπορούμε να κάνουμε πράγματα για τους ανθρώπους μας, για να τους κάνουμε να ζουν άνετα και ευχαριστημένοι. Η μνήμη της μουσικής είναι κάτι θετικό, οι ασθενείς ακούν τα τραγούδια και γελούν. Υπάρχουν οργανώσεις Alzheimer που μπορούν να εκπαιδεύσουν τους φροντιστές να βοηθούν τους ασθενείς. Υπάρχουν γραμμές στήριξης και ψυχολογικής βοήθειας των φροντιστών για το βάρος που κουβαλούν. Υπάρχει μεγάλο οικονομικό κόστος αυτής της φροντίδας γιατί παρά τις οργανώσεις που υπάρχουν δεν υπάρχουν επιδόματα για άτομα με άνοια και ειδικά για τους φροντιστές. Οι άνθρωποι με άνοια έχουν αυξημένο κόστος, για τα φάρμακα τους, τη νοσηλεία τους, της διαβίωσή τους, και όταν είναι με μία σύνταξη του ΟΓΑ είναι καταδικασμένοι να ζουν με χαμηλή ποιότητα ζωής. Έχουμε φτιάξει ένα σχέδιο νόμου για τους ανθρώπους που πάσχουν από άνοια και των φροντιστών τους. μακάρι να περάσει», τόνισε η κ. Σακκά.
«Δεν είπα ποτέ στη μητέρα μου ότι πέθανε ο πατέρας μου, γιατί ήταν η πιο σημαντική μνήμη της. Με ρώταγε που είναι ο μπαμπάς μου και γιατί δεν έρχεται», αποκάλυψε στη συνέχεια η Νίκη Παλληκαράκη.
«Η γενική συμβουλή είναι ότι λέμε στους ανθρώπους μας με άνοια και Alzheimer άσχημα γεγονότα που έχουν συμβεί, γιατί είναι άνθρωποι με δικαιώματα και είναι δικαίωμά τους να ξέρουν τι έγινε με τον δικό τους άνθρωπο και να τον πενθήσουν και να προχωρήσουν. Βέβαια αν ο συγγενής κρίνει ότι είναι τόσο ευαίσθητος ο ασθενής και ότι ήταν τόσο σημαντικό το γεγονός και πιστεύει ότι πρέπει να του το κρύψει τότε είναι στην ευχέρεια του συγγενή», απάντησε η κ. Σακκά.
Και συμπλήρωσε: «Εισάγουμε με το νομοσχέδιο τον θεσμό των εκ των προτέρων οδηγιών που ισχύει σε όλα τα προηγμένα κράτη. Μπορείς να αποφασίσεις με ένα νομικό έγγραφο με νομική και δεσμευτική ισχύ, σε συμβολαιογράφο που να αναφέρει ότι αν και όταν πάθω άνοια θέλω να είναι ο τάδε ο φροντιστής, μου, ή το μέρος ή τι θα γίνει με την περιουσία μου. Οι άνθρωποι με άνοια ή Alzheimer μπορούν να ζουν χωρίς περιορισμούς αρκεί να μην θέτουν τον εαυτό τους σε κίνδυνο ή τους γύρω ανθρώπους. Το ότι κάποιος έχει άνοια δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να διαχειριστεί τα χρήματά του. Οπωσδήποτε μετά την διάγνωση της άνοιας, και υπάρξει φάρμακο για την άνοια στην εθνική συνταγογράφηση θα πρέπει να πηγαίνει ο ασθενής αυτόματα να δώσει εξετάσεις και θα ειδοποιείται και ο γιατρός. Θα πρέπει να δίνει εξετάσεις κάθε 6 μήνες».
