Η δημοσιογράφος, Μάγδα Τσέγκου και η σύμβουλος ψυχικής υγείας και συγγραφέας, Νάνσυ Ψημενάτου, μίλησαν στο «Όλα για τη Ζωή μας» και στον Μιχάλη Κεφαλογιάννη για το πένθος και τον τρόπο που μπορούμε να το διαχειριστούμε.
Καθημερινά έχουμε μικρά ή μεγάλα πένθη στη ζωή μας, όπως την απώλεια μίας εργασίας. Η απώλεια ενός ανθρώπου όμως, είναι τραγική και πολύ δύσκολα διαχειρίσιμη.
Η δημοσιογράφος, Μάγδα Τσέγκου, έχει βιώσει μία τέτοια απώλεια. Ο 14χρονος ανιψιός της Άγγελος, έχασε τη ζωή του σε τροχαίο δυστύχημα.
Η αδελφή της είχε δύο παιδιά, τον Άγγελο και την Μελίνα. Ήταν δίδυμα και ο Άγγελος έφυγε ξαφνικά μετά από ένα τροχαίο πριν από σχεδόν δύο χρόνια.
«Δεν είναι εύκολο να το διαχειριστείς»
Όπως θα πει η ίδια, από τότε η ζωή όλων τους άλλαξε εντελώς. Τίποτα δεν είναι πια όπως πριν.
«Όποτε μιλάμε, μιλάμε για την εποχή με τον Άγγελο και την εποχή μετά. Για να είμαι εδώ σήμερα μίλησα με την Μελίνα και μου είπε να το κάνω γιατί υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι που βιώνουν κάτι τέτοιο. Όταν έγινε, ήμουν διακοπές και η τελευταία φορά που μίλησα με τον Άγγελο ήταν δύο μέρες πριν, για τη γιορτή μου. Εμένα με πήρε τηλέφωνο η καλύτερη φίλη της μαμάς μου, και μου είπε πως σκοτώθηκε το παιδί. Είναι σοκαριστική αυτή η στιγμή. Δεν το χωράει το μυαλό σου. Μάζεψα όλα μου τα ρούχα και πήγα στη Πρέβεζα και έμεινα πολλούς μήνες εκεί. Δεν είναι εύκολο να το διαχειριστείς. Και πόσο μάλλον τον θάνατο ενός παιδιού».
Τα στάδια του πένθους
Πώς μπορείς να διαχειριστείς όμως, μία τέτοια απώλεια;
Σύμφωνα με τη σύμβουλο ψυχικής υγείας, Νάνσυ Ψημενάτου γεννιόμαστε εξοπλισμένοι με την ικανότητα να διαχειριστούμε τα πράγματα.
Τι είναι όμως η διαχείριση;
«Διαχείριση είναι να καταφέρουμε να βγάλουμε την μέρα», αναφέρει η ειδικός.
Υπάρχουν έξι στάδια του πένθους αλλά όπως επισημαίνει η κ. Νάνσυ Ψημενάτου δεν είναι απαραίτητο να τα περάσουμε όλα ή απαραίτητα με αυτή τη σειρά.
Τα στάδια του πένθους είναι τα εξής:
-Σοκ
-Άρνηση
-Θυμός
-Διαπραγμάτευση
-Κατάθλιψη
-Αποδοχή.
Η αποδοχή σημαίνει πως μαθαίνεις να ζεις με αυτό.
Πώς «συνεχίζεται η ζωή» μετά το πένθος;
Η Μάγδα Τσέγκου αναφέρει πως όποτε ακούει τη φράση «θα περάσει, ο χρόνος όλα τα γιατρεύει» νιώθει θυμό καθώς εκείνη την ώρα υποφέρει.
Σύμφωνα με τη σύμβουλο ψυχικής υγείας, τα κλισέ που λένε οι άνθρωποι συνήθως μετά από μια απώλεια, δείχνουν την δυσκολία τους να διαχειριστούν τον πόνο του άλλου.
«Για μένα είναι πολύ δύσκολο που είμαι σήμερα εδώ. Σήμερα ο Άγγελος κλείνει 20 μήνες που έχει φύγει από τη ζωή. Εγώ μετράω ακόμα τους μήνες και τις ημέρες. Και λέω, κοίτα να δεις σήμερα που το παιδί κλείνει 20 μήνες, σήμερα θα πάω να μιλήσω πρώτη φορά για αυτόν. Δεν μίλαγα ποτέ, δεν μπορούσα να μιλήσω. Και είναι σημαντικό να μιλάς και να μοιράζεσαι διότι ένας άνθρωπος μπορεί να το δει, και να βοηθηθεί», είπε η Μάγδα Τσέγκου.
Πώς να διαχειριστούμε το πένθος
Η Μάγδα Τσέγκου αναφέρει πως στην αρχή το μόνο που ήθελε ήταν ησυχία. Έφτασε στο σημείο να θέλει να κάθεται σε ένα δωμάτιο, σε εμβρυακή στάση και να μην θέλει να ακούει τίποτα.
«Πέρασαν πολύ μήνες για να ακούσω μουσική. Ήθελα να έχω μόνο τους δικούς μου ανθρώπους δίπλα μου. Δεν έκλαψα ποτέ όμως, μπροστά σε κανέναν. Ούτε στην κηδεία έκλαψα γιατί προσπαθούσα να είμαι δυνατή και για τους άλλους. Σταμάτησα να δουλεύω, δεν μπορούσα να σκεφτώ. Το ότι ήμουν με την αδελφή με κράτησε».
Σύμφωνα με την κ. Νάνσυ Ψημενάτου, τον πρώτο καιρό υπάρχει ακόμα το σοκ, η ψυχή δεν έχει καταλάβει ακόμα τι της έχει συμβεί και όλα γίνονται μηχανικά.
«Ο θρήνος δεν είναι απαραίτητο πως πρέπει να έχει και δάκρυα. Μπορεί ο πόνος να είναι βουβός. Υπάρχει διαφορά όμως, ανάμεσα στο εάν ένας άνθρωπος μπορέσει να προχωρήσει παρακάτω ή θα καθηλωθεί σε μία διαδικασία που μπορεί να γίνει προβληματική και για τον ίδιο και για τους γύρω του. Αυτό μπορεί να αποτραπεί μόνο με την επαφή με άλλους ανθρώπους. Εάν οι άνθρωποι είναι πιο κοντά μεταξύ τους, θα μπορέσουν να διαχειριστούν καλύτερα το πένθος. Τα πένθη μας πάντα τα κουβαλάμε, άλλοτε πιο ήσυχα και άλλοτε πιο έντονα».
Η διαχείριση είναι διαφορετική στον κάθε άνθρωπο. Τον πρώτο καιρό μπορεί να είναι το «πρέπει να φάω», «να κοιμηθώ» και «να μιλήσω». Μετά πρέπει να επιστρέψει στη δουλειά και την καθημερινότητά του. Και μετά υπάρχει μία φράση, το «να φτάσω να θυμάμαι τον άνθρωπο όχι για τον θάνατό του, αλλά για τη ζωή του». Αυτά είναι και τα βήματα διαχείρισης, σύμφωνα με την ειδικό.
Αυτό που κάνει ένα πένθος μη διαχειρίσιμο και το μετατρέπει σε τραύμα όμως, είναι να μην υπάρχει υποστηρικτικό περιβάλλον.
Τα σωστά και τα λάθη που κάνουμε στην απώλεια
Αναφορικά με τα σωστά και τα λάθη που κάνουμε σε μία απώλεια, είτε είμαστε εμείς αυτοί που πενθούμε είτε θέλουμε να βοηθήσουμε κάποιον άλλον, η κ. Νάνσυ Ψημενάτου επισημαίνει τα εξής:
-Τον πρώτο καιρό πρέπει να μιλάμε.
-Χρειάζεται να μνημονεύουμε τον άνθρωπο που έφυγε.
-Η λέξη «έφυγε» είναι λάθος γιατί ο εγκέφαλος δεν λαμβάνει το μήνυμα της απώλειας.
-Μετά από μία απώλεια πρέπει να ξαναπροσδιορίσουμε τον ρόλο μας
-Το πένθος μπορεί να φέρει στην επιφάνεια κάποιο νόσημα που ήδη είναι σε ύφεση.
-Αυτό που χρειάζεται είναι να ακούμε και να μην πούμε πολλές τυπικές εκφράσεις, όπως το «η ζωή συνεχίζεται».
-Αυτά που θα υποσχεθούμε, πρέπει να τα τηρήσουμε.
-Αναφορικά με το πώς να μιλήσουμε για το πένθος στα παιδιά, αυτό έχει να κάνει με την ηλικία. Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς και συνέχεια δίπλα τους καθώς το πένθος δεν είναι κάτι που το λες μια φορά αλλά το εξηγείς συνέχεια.
