Ο ηθοποιός, Νίκος Γκέλια, και η ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια, Φρόσω Φωτεινάκη, μίλησαν στο «Όλα για τη Ζωή μας» και στον Μιχάλη Κεφαλογιάννη για τις διάφορες μορφές εκφοβισμού που μπορεί να δεχτούμε κατά τη διάρκεια της ζωής μας.
Όταν ακούμε τη λέξη «Bullying» το μυαλό μας πάει στον σχολικό εκφοβισμό. Η αλήθεια είναι όμως, πως σήμερα ο εκφοβισμός έχει μπει σε όλα τα στάδια της ζωή μας.
Ο Νίκος Γκέλια, ο οποίος έχει καταγωγή από την Αλβανία, είπε πως τα πρώτα χρόνια που ήρθε στην Ελλάδα δέχτηκε bullying.
«Είχα δεχτεί bullying για την καταγωγή μου όταν είχαμε πρωτοέρθει στην Ελλάδα. Ήταν και μία δύσκολη περίοδος, το 1997. Ερχόμενος εδώ, συνειδητοποιώ πως η καταγωγή μου είναι για κάποιο λόγο δακτυλοδεικτούμενο και κακό. Στην αρχή με σόκαρε. Το καλό είναι πως έχουμε κάνει κάποια βήματα».
Ο ηθοποιός αναφέρθηκε στο φόβο που έχει για να μην βιώσει και το παιδί του, τον ρατσισμό που βίωσε εκείνος, αλλά όπως λέει δεν υπάρχει πια η ίδια λογική με κάποτε και οι γονείς δεν μεγαλώνουν πλέον το παιδί τους με αυτές τις σκέψεις.
«Είχα δεχτεί λεκτική βία και απομόνωση και από παιδιά αλλά και από καθηγητές. Έκανα παρέα με παιδιά και τους έλεγαν οι γονείς τους ‘’μην κάνεις παρέα με τον Αλβανό’’ και εκείνα τους έλεγαν ‘’μα γιατί’’».
Η ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια, Φρόσω Φωτεινάκη, είπε πως ο εκφοβισμός είναι μία επιθετική συμπεριφορά που εκδηλώνεται είτε από πράξεις είτε από λόγια και αφορά όλες τις ηλικίες.
«Το bullying ξεκινάει από την οικογένεια, προχωράει στο σχολείο και αργότερα στην ενήλικη ζωή. Η επιθετικότητα υπάρχει παντού».
Ο Νίκος Γκέλια ανέφερε πως θεωρεί πως η αρχή του bullying ξεκινά με το φόβο για το ξένο.
Γιατί κρίνουν οι άνθρωποι;
Σύμφωνα με την κ. Φωτεινάκη, οι άνθρωποι αισθάνονται την «ανάγκη» να κρίνουν το διαφορετικό διότι δεν νιώθουμε καλά μέσα μας, κάτι που ξεκινάει από την παιδική ηλικία.
«Τα παιδιά που κάνουν bullying συνήθως είναι παιδιά που δέχονται bullying μέσα στο σπίτι τους, στην οικογένειά τους. Έχουν γονείς εξουσιαστικούς που μαθαίνουν τα παιδιά να επιβάλλονται με προσβολές. Επίσης, κρίνουμε γιατί κατεβάζοντας τον άλλον, προσπαθώ να ανέβω εγώ».
Η κ. Φωτεινάκη αναφέρει πως οι άνθρωποι που δεν κρίνουν είναι εκείνοι που νιώθουν καλά μέσα τους.
«Ο εκφοβισμός έχει μία συστηματικότητα. Δεν συμβαίνει μόνο μία φορά, δεν αφορά ένα σχόλιο, αλλά συστηματική υποτίμηση».
Ο Νίκος Γκέλια είπε πως δεν είχε αναφέρει στους γονείς του το γεγονός πως δεχόταν εκφοβισμό ή ότι δεν τον έκαναν παρέα οι συμμαθητές του.
«Πλέον, δεν τα δέχομαι αυτά γιατί έχω συναντήσει και ακραίες συμπεριφορές. Δούλευα για χρόνια σε μπαρ και έχω ακούσει να μιλάνε πολύ άσχημα στις γυναίκες. Έχω πετύχει στο δρόμο μητέρα να μιλάει άσχημα στο παιδί σε σημείο που ένιωθα εγώ άσχημα για το παιδί», είπε.
Τα σημάδια που αφήνει ο εκφοβισμός
Σύμφωνα με την κ. Φωτεινάκη πολλές φορές τα παιδιά που δέχονται εκφοβισμό, νομίζουν πως το αξίζουν.
«Τα παιδιά σκέφτονται πολλές φορές να μην το πουν στους γονείς τους για να μην τους στεναχωρήσουν. Ανοίγει την πληγή της χαμηλής αυτοεκτίμησης, των διαταραχών και της κατάθλιψης».
Το αντίδοτο, σύμφωνα με την ειδικό, είναι κάποιος να αγαπήσει τον εαυτό του και να μην καθορίζουν οι άλλοι το τι είναι.
«Είχα ακούσει σχόλιο πως επειδή είμαι Αλβανός, δεν μπορώ να μιλάω για την ελληνική ιστορία. Πείσμωσα και είπα ‘’οκ, θα κάτσω να διαβάσω ιστορία και θα δούμε εάν μπορώ να μιλήσω’’».
Πώς μιλάμε στο παιδί που δέχεται εκφοβισμό
«Το πρώτο που θα ήθελα να καταφέρω εάν συμβεί στην κόρη μου κάτι ανάλογο, θα ήταν να μου μιλήσει. Να μου πει το πώς νιώθει και μετά να της πω να το αγκαλιάσει όλο αυτό και πως δεν φταίει αυτή αλλά το παιδί που της είπε το οτιδήποτε έχει μία ανασφάλεια με τον εαυτό του», είπε ο Νίκος Γκέλια.
Η κ. Φωτεινάκη ανέφερε πως αυτός είναι και ο σωστός τρόπος να αντιδράσει ένας γονέας.
«Θα εξηγήσεις στο παιδί γιατί έγινε αυτό. Αν αυτό συνεχιστεί τότε πρέπει να μιλήσουμε στους καθηγητές και στους γονείς του άλλου παιδιού. Οι θύτες επίσης, χρειάζονται συμπόνια και να καταλάβουμε τι είναι αυτό που τον κάνει να φέρεται έτσι διότι πολλές φορές ο θύτης υιοθετεί την ‘’ταμπέλα του θύτη’’ από μικρά παιδιά και δεν μπορούν να φύγουν από αυτό».
Οι πολλές μορφές εκφοβισμού
Σύμφωνα με την κ. Φωτεινάκη, όταν δεχόμαστε εκφοβισμό πρέπει να μάθουμε να βάζουμε στοπ και το όριο μας.
«Όταν υπάρχει βία, πρέπει να μιλάμε και ζητάμε βοήθεια όποιος και να είναι αυτός που το κάνει. Ο εκφοβισμός του πληκτρολογίου είναι ένα είδος που αφορά πολύ τα παιδιά και θα πρέπει να τους μιλήσουμε. Η διαφορετικότητα είναι μία ακόμα μορφή εκφοβισμού. Η ελληνική κοινωνία είναι μία συντηρητική κοινωνία και δυστυχώς όταν είσαι διαφορετικός, δεν σε δέχεται εύκολα».
Ο Νίκος Γκέλια είπε πως δεν έχει δεχτεί εκφοβισμό στο εργασιακό περιβάλλον του θεάτρου καθώς είναι ένας πιο ανοιχτός χώρος αλλά έχει δεχτεί σε παλαιότερες δουλειές που έκανε.
Μία επιπλέον, μορφή εκφοβισμού είναι η συκοφαντία.
«Η διάδοση φημών είναι ένας κοινωνικός εκφοβισμός που συμβαίνει συνήθως στο σχολείο και στην δουλειά μας. Η γνώμη των άλλων είναι κάτι που δεν μπορούμε να το ελέγξουμε αλλά η λύση είναι να αγαπάμε τον εαυτό μας».
Γιατί μένουμε θεατές στον εκφοβισμό;
Οι άνθρωποι παρατηρούμε, δεν μιλάμε και έτσι γινόμαστε όχλος.
«Αυτός που παρατηρεί και δεν αντιδρά συνήθως, νιώθει πως δεν είναι στο στόχαστρο οπότε τη γλιτώσαμε. Πολλές φορές δεν αντιδράμε από φόβο αλλά έχουμε την υποχρέωση να μιλήσουμε και να του δώσουμε τη βοήθεια μας», είπε η κ. Φωτεινάκη.
Ο Νίκος Γκέλια δήλωσε πως του έχει συμβεί στο θέατρο, παραγωγός να κάνει εκφοβισμό σε κάποιον στο θέατρο και εκείνος έχει αντιδράσει.
