Μεγάλη είναι η ιστορία πίσω από τα τραγούδια διαμαρτυρίας που έχουν συνδεθεί με καιρούς χαλεπούς και στιγμές «μαύρες».
Πολλά τραγούδια έχουν γραφτεί για τα βάσανα της Λατινικής Αμερικής. Ένα από αυτά, το οποίο γράφτηκε κατά την περίοδο της δικτατορίας του Χόρχε Βιντέλα στην Αργεντινή, είναι το «Solo le pido a Dios» του Leon Gieco.
Η Mercedes Sosa, η αγαπημένη τραγουδίστρια του Leon Gieco, βρισκόταν σε εξορία όταν ο δημιουργός συνέθεσε το τραγούδι, είχε ωστόσο την ευκαιρία να το ερμηνεύσει.
Η Mercedes Sosa συνελήφθη κατά τη διάρκεια συναυλίας της και φυλακίστηκε, ενώ στη συνέχεια αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα.
Όταν έπεσε η δικτατορία στην Αργεντινή, επέστρεψε στην πατρίδα της και ερμήνευσε το «Solo le pido a Dios», ένα τραγούδι που έμελλε να τη συνοδεύει για πάντα.
Παρόμοιες ιστορίες έρχονται και από άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπως είναι το τραγούδι «El pueblo unido jamas sera vencido» του Sergio Ortega, ένα τραγούδι καταγγελία στη χούντα του Αουγούστο Πινοσέτ στη Χιλή.
«Υπάρχουν τραγούδια τα οποία δεν έχουν επαναστατικούς στίχους αλλά για κάποιον λόγο γίνονται ύμνοι ενός κινήματος διαμαρτυρίας», σημειώνει ο Παύλος Τσίμας, δημοσιογράφος. Ένα από αυτά τα τραγούδια έχει ερμηνεύσει ο Βίκτορ Χάρα, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του μουσικού – πολιτικού κινήματος στη Χιλή.
Ο Βίκτορ Χάρα συνελήφθη την επομένη του πραξικοπήματος του στρατηγού Πινοσέτ το 1973, με το οποίο ανατράπηκε ο εκλεγμένος πρόεδρος της χώρας, Σαλβαδόρ Αγιέντε, και υπέστη βασανιστήρια.
Το «Te Recuerdo Amanda» έγινε «ύμνος του αντιδικτατορικού κινήματος της Χιλής», ενώ αρκετά τραγούδια του ήρθαν στο προσκήνιο κατά τον ξεσηκωμό των φοιτητών ενάντια στην πολιτική λιτότητα της χώρας το 2019.
«Στις μεγάλες εξεγέρσεις, τα τραγούδια που λειτούργησαν ως ενοποιητικό στοιχείο δεν είναι τα καινούργια, τα επίκαιρα τραγούδια», σημειώνει ο Οδυσσέας Ιωάννου, στιχουργός συγγραφέας, αλλά αυτά που έχουν «ποτίσει» στη συνείδηση των πολιτών και ακούγονται για χρόνια.
Ένα στοιχείο που κάνει ένα τραγούδι διαχρονικό είναι να είναι «ωραίο» επισημαίνει ο Κώστας Φέρρης, σκηνοθέτης συγγραφέας, ενώ τονίζει πως θα «πρέπει να δημιουργεί ένα αίσθημα ευφορίας».
To «Bella Ciao» είναι ένα τραγούδι σταθμός, ένα ιταλικό αντιφασιστικό τραγούδι του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, διαχρονικό, που έχει μια μεγάλη ιστορία να το συνοδεύει.
Μεγάλη ιστορία πίσω του έχει και το «Grândola vila morena», το τραγούδι που έδωσε το σύνθημα για την έναρξη της επανάστασης των Πορτογάλων στρατιωτικών που έβαλε τέλος στη δικτατορία του Σαλαζάρ. Ένα τραγούδι σύμβολο της επανάστασης των «Γαρυφάλλων».
