Η Μελίνα Μερκούρη έγινε συνώνυμο κατά τη διάρκεια της πολιτικής της πορείας, με τους αγώνες για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στο μέρος που ανήκουν.
Ο τόνος της φωνής και οι λέξεις που χρησιμοποιούσε έβρισκαν σύμφωνο ένα ολόκληρο έθνος.
«Πρέπει να καταλάβετε τι σημαίνουν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα για μας. Είναι το καμάρι μας. Είναι οι θυσίες μας. Είναι το υπέρτατο σύμβολο ευγένειας. Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι η φιλοδοξία και το όνομά μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητάς μας».
Από το 1981 όταν έγινε για πρώτη φορά υπουργός Πολιτισμού, έβαλε σκοπό της ζωής της να αγωνιστεί κόντρα στις πιθανότητες, για να μάθουν ακόμα και όσοι δεν γνώριζαν την αλήθεια
για τα γλυπτά του Παρθενώνα.
«Δεν υπάρχουν ‘Ελγίνεια Μάρμαρα’. Υπάρχουν Γλυπτά του Παρθενώνα, όπως υπάρχει ο Δαβίδ του Michael Angelo».
Κάθε φορά που της δινόταν η ευκαιρία έφερνε σε δύσκολη θέση τους εκπροσώπους της εκάστοτε βρετανικής κυβέρνησης για το θέμα. Οι εφημερίδες της εποχής έγραφαν για τις κινήσεις
και τους λόγους της.
Το 1986 η Μελίνα Μερκούρη ταξιδεύει στην Οξφόρδη και μιλάει σε ένα debate για την επιστροφή των περίφημων Γλυπτών.
«Πρώτη μίλησε υπέρ του ψηφίσματος η κυρία Μερκούρη που αμέσως απέρριψε τον όρο «Ελγίνεια Μάρμαρα. Έχομε είπε τον Δαβίδ του Μιχαήλ ᾿Αγγελου, τον Ερμή του Πραξιτέλη, αλλά Ελγίνεια Μμάρμαρα, από πού κι ως πού;»
Με το ίδιο πάθος διαχρονικά. Την ίδια πίστη και όρεξη να βάλει την υπογραφή της σε μια εξέλιξη ιστορική.
«Η κ. Μερκούρη είπε πως οι Έλληνες θέλουν τα Μάρμαρα πίσω στην Ελλάδα, γιατί τα δημιούργησαν. Είναι η ψυχή μας, ο αγώνας μας, το όνομά μας, η ταυτότητά μας», είπε η υπουργός «ενώ για σας τους Βρετανούς είναι μόνο θαυμάσια αγάλματα».
Μέχρι τα τελευταία χρόνια της ζωής της, με την ίδια όρεξη. Δίχως όμως να υπάρξει η πολυπόθητη εξέλιξη που περίμενε.
«Ελπίζω να δω τα Μάρμαρα πίσω στην Αθήνα προτού πεθάνω. Αν όμως έρθουν αργότερα, εγώ θα ξαναγεννηθώ».
41 χρόνια από τη μέρα που καθήλωσε για πρώτη φορά τους εκπροσώπους διεθνών ΜΜΕ, το θέμα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα επανέρχεται στο προσκήνιο. Με τους ελληνικούς θησαυρούς να παραμένουν στο βρετανικό μουσείο παρά τις αντιδράσεις.
