Ο φάκελος της παιδείας στην χώρα μας βρέθηκε στο επίκεντρο της «Μεγάλης Εικόνας» με την έναρξη των πανελλαδικών εξετάσεων να βρίσκονται προ των πυλών για τους χιλιάδες υποψήφιους μαθητές. Στο στούντιο της εκπομπής παρευρέθηκαν για αναλύσουν τα μεγάλα ζητήματα που αφορούν την παιδεία η πρόεδρος του «Δικτύου για τη μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη», Άννα Διαμαντοπούλου, ο υφυπουργός Παιδείας και καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Άγγελος Συρίγος, ο εκπαιδευτικός και σύμβουλος σταδιοδρομίας, Στράτος Στρατηγάκης καθώς και ο διευθυντής περιεχομένου της ΔιαΝΕΟσις, Θοδωρής Γεωργακόπουλος.
Αρχικά, όμως, ο κ. Συρίγος ανέλυσε τις τελευταίες εξελίξεις σε σχέση με την τουρκική προκλητικότητα, κάνοντας λόγο για «ελεγχόμενες κρίσεις», στις οποίες εικάζει ότι, θα προβεί η Τουρκία κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Συγκεκριμένα δήλωσε: «Το τρίμηνο της Καθαράς Δευτέρας του 2020, είχαμε κάτι που δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει ακόμα στην Ελλάδα. Έγινε μια απόπειρα παρεμβάσεως της Τουρκίας στο ελληνικό πολιτικό σύστημα. Έως τότε είχαμε αμφισβητήσεις ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, υφαλοκρηπίδας, ΑΟΖ, κάποιων νησιών, μικρών ή μεγαλύτερων. Ποτέ όμως δεν είχαμε προσπάθεια να παρεισφρήσουν στο ελληνικό πολιτικό σύστημα. Το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας, η προσπάθεια να μπουν 30 – 40 χιλιάδες μετανάστες είχε ως στόχο την αποσταθεροποίηση της κυβερνήσεως. Ήταν μια υβριδική επίθεση».
«Θεωρώ, επειδή ο Ερντογάν είναι ένας άνθρωπος που παίζει συχνά στα άκρα, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι μπορεί να έχουμε τέτοιου είδους υβριδικές επιθέσεις και στο μέλλον. Επιθέσεις οι οποίες δεν θα επιτείνουν τις τουρκικές θέσεις αμφισβήτησης ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, αλλά θα χτυπήσουν το ελληνικό πολιτικό σύστημα. Η Τουρκία το καλοκαίρι θα κάνει ελεγχόμενες κρίσεις. Απλώς επειδή είναι ο Ερντογάν από την άλλη πλευρά, το «ελεγχόμενο’ μπορεί να πάει και στα άκρα πολλές φορές», πρόσθεσε χαρακτηριστικά.
Από τη δική της πλευρά, η κ. Διαμαντοπούλου σχολίασε το κλίμα που έχει σχηματιστεί στο εσωτερικό της Τουρκίας λόγω των επικείμενων εκλογών καθώς και πως αυτό μπορεί να επηρεάσει τις κινήσεις του Ερντογάν στην εξωτερική πολιτική.
Συγκεκριμένα, είπε: «Η Τουρκία μπαίνει σε προεκλογική περίοδο πάρα πολύ συγκρουσιακή. Οι δύο συναντήσεις που έγιναν της αντιπολίτευσης και του Ερντογάν είχαν και οι δυο μισό εκατομμύριο κόσμο. Η πόλωση στο εσωτερικό της Τουρκίας και η πολύ άσχημη παρουσίαση στις δημοσκοπήσεις του Ερντογάν, είναι σίγουρο ότι θα τον οδηγήσει σε εξωστρέφεια για να λύσει το εσωτερικό του πρόβλημα».
Ο κ. Γεωργακόπουλος παρουσίασε στη διάρκεια της εκπομπής σημαντικά στοιχεία για την πορεία της παιδείας στην Ελλάδα. Κατά τον διευθυντή περιεχομένου της ΔιαΝΕΟσις, η απογοήτευση των νέων αποτυπώνεται στις έρευνες, ενώ ο αριθμός των νέων με την επιθυμία να μεταναστεύσουν εκτός Ελλάδας εφόσον βρουν την ευκαιρία κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα.
Τέλος, η Ελλάδα κατατάσσεται κάτω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ, όσον αφορά στο ποσοστό των κορυφαίων μαθητών της, ενώ ένας στους πέντε Έλληνες μαθητές, σύμφωνα με την έρευνα PIZA 2015, έχει χαμηλό επίπεδο σε τρία βασικά μαθήματα.
Η κ. Διαμαντοπούλου τόνισε τις προβληματικές πτυχές του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος και έδωσε τη δική της ανάλυση για το τι θα μπορούσε να βελτιωθεί από τα χρόνια προβλήματα που το χαρακτηρίζουν. Πιο συγκεκριμένα, είπε:
«Ένα βασικό στοιχείο είναι ότι το εκπαιδευτικό σύστημα μας είναι πάρα πολύ συγκεντρωτικό. Νομίζω πια μόνο στις ασιατικές χώρες το υπουργείο ασχολείται και με το πως ο δάσκαλος θα εκφωνήσει. Η Πορτογαλία έχει ένα σύστημα που δεν είναι μακριά από το δικό μας. Η Πορτογαλία έκανε ένα σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών. Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο είναι πως επιλέγονται οι εκπαιδευτικοί. Τι επιπέδου επιστήμονες βάζεις στα σχολεία είναι κυρίαρχο. Και το ΑΣΕΠ δεν μας το εξασφαλίζει αυτό», είπε και πρόσθεσε:
«Δεν πιστεύω ότι θα αλλάξουν ποτέ οι πανελλήνιες εξετάσεις, αν δεν γίνουν δυο πράγματα. Αν δεν αξιολογηθούν σωστά τα λύκεια ώστε το παιδί που παίρνει το απολυτήριο από την Καστοριά, τον Έβρο, την Αθήνα και την Αστυπάλαια, να είναι το ίδιο. Ο βαθμός να έχει την ίδια σημασία. Σημαίνει αξιολόγηση στο σχολείο, στον δάσκαλο, στον μαθητή. Το δεύτερο είναι, να αξιολογηθούν σωστά τα πανεπιστήμια. Βλέπουμε στις άλλες χώρες ότι είναι σωστά τα συστήματα εξετάσεων. Δεν πάνε σε μια κόλλα χαρτί να γράψουν 3 παραγράφους, που ο καθηγητής για να είναι δίκαιος και να συγκρίνει τα γραπτά θα πρέπει να μετρήσει τις λέξεις. Για να μην συμβαίνει αυτό, δίνουν τον φάκελο με τις εργασίες τους, δίνουν τον βαθμό του λυκείου τους, δίνουν συνεντεύξεις στα πανεπιστήμια, τα πανεπιστήμια επιλέγουν τους φοιτητές. Αλλά έχεις εμπιστοσύνη στο πανεπιστήμιο. Ξέρει το πανεπιστήμιο ότι αν δεν πάρει τους σωστούς φοιτητές δεν θα πάει καλά το ίδιο».
Ο κ.Στρατηγάκης σχολίασε τον θεσμό των πανελλήνιων εξετάσεων και τόνισε ότι μόνο με μια αλλαγή στις πανελλήνιες εξετάσεις μπορεί να αλλάξει γρήγορα το πρόβλημα της «παπαγαλίας».
«Έχουν γίνει κάποια βήματα στα τελευταία 6 χρόνια στην επιλογή των θεμάτων, τα οποία είναι πιο δύσκολα να τα αντιμετωπίσει ένας παπαγάλος. Ο πιο γρήγορος τρόπος να τελειώνουμε με την παπαγαλία είναι να αλλάξει ο τρόπος εξέτασης στις πανελλαδικές. Αυτομάτως θα προσαρμοστούν όλοι γιατί θέλουν να περάσουν στο πανεπιστήμιο. Καταργούμε την παπαγαλία στις εξετάσεις και αυτομάτως θα αναγκαστούν όλοι να προσαρμοστούν».
Ο κ.Συρίγος έκανε αναφορά στην αποστήθιση της ύλης από τους μαθητές και πως το υπουργείο επιχειρεί να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα στα επόμενα χρόνια. Συγκεκριμένα, λέει: «Ο λόγος που έχουμε παπαγαλία είναι το ένα και μοναδικό εγχειρίδιο. Όταν έχεις ένα και μοναδικό και σου ζητάνε να τους γράψεις επί παραδείγματι για την ναυμαχία της Σαλαμίνας, θα τους γράψεις αυτό που λέει το βιβλίο. Και ο εξεταστής βολεύεται υπερβολικά να μετράει τις λέξεις. Για αυτό το λόγο τώρα αλλάζουμε το ένα και μοναδικό εγχειρίδιο και περνάμε σε πολλά. Ούτως ώστε να παίρνουμε το γεγονός της ναυμαχίας της Σαλαμίνας και όχι την λέξη».
Τον νέο νόμο για τα πανεπιστήμια και ΑΕΙ της χώρας ανέλυσε η κ.Διαμαντοπούλου, εντοπίζοντας κάποια θετικά στοιχεία αλλά θεωρεί, όπως αναφέρει, ότι θα εντείνει την διαπλοκή στη διοίκηση των πανεπιστημίων.
Πιο συγκεκριμένα, αναφέρει: «Είναι ένας πολύ καλός νόμος. Φέρνει σημαντικά πράγματα. Επαναφέρει τα περισσότερα και πιο σημαντικά στοιχεία του 4009, στον οποίο είχαμε συμφωνήσει τότε όλοι. Είναι όμως ένα πολύ ωραίο κτίριο αλλά τα θεμέλια του είναι προβληματικά. Τα θεμέλια του είναι η διοίκηση. Η διοίκηση σε ένα σύστημα είναι πάρα πολύ σοβαρό θέμα. Ποιο είναι το πρόβλημα εδώ; Τα πανεπιστήμια είναι πολύ εσωστρεφή, πολύ εξαρτημένα από το υπουργείο Παιδείας και έχουν ένα σύστημα διοίκησης που ο πρύτανης κάνει τα πάντα. Οικονομικά, πόρτες, προκηρύξεις, προγράμματα, εκπαιδευτικό, ερευνητικό έργο. Στις περισσότερες χώρες δεν συμβαίνει αυτό. Ο πρύτανης είναι μια προσωπικότητα επιστημονική που πρέπει να ασχολείται με το επιστημονικό και ερευνητικό έργο. Θεωρώ ανεφάρμοστο το νέο νόμο και θα επιτείνει μια διαπλοκή στο ελληνικό πανεπιστήμιο για τον τρόπο που εξελίσσεται η εσωτερική εξουσία. Ο πρύτανης θα είναι ένα πρόσωπο που δεν θα ελέγχεται από κανέναν», τόνισε.
Τη δική του απάντηση έδωσε ο υφυπουργός Παιδείας στην κριτική αυτή, εστιάζοντας στις αδυναμίες του νόμου 4009 που εισήγαγε επί της θητείας της η κ. Διαμαντοπούλου ως προς την οργάνωση της διοίκησης των πανεπιστημίων.
Αναφέρει συγκεκριμένα: «Δημιουργήθηκαν με τον νόμο 4009 δύο ανταγωνιστικοί πόλοι εξουσίας. Από τη μια μεριά ήταν το συμβούλιο ιδρύματος και από την άλλη μεριά ήταν ο πρύτανης. Πιστεύω πάντοτε ότι αυτά τα συστήματα πρέπει να έχουν χρόνο να δουλευτούν για να αποδώσουν. Είχαμε αυτόν τον χρόνο; Όχι, γιατί το 2015 ήρθε ο ΣΥΡΙΖΑ και το κατήργησε. Πάντως στα 3 χρόνια λειτουργίας του υπήρχε έντονα αυτός ο ανταγωνισμός μεταξύ του συμβουλίου ιδρύματος και του πρύτανη».
