Ποτέ άλλοτε τα τελευταία σαράντα περίπου χρόνια ο χαρακτηρισμός «μαύρος χρυσός» δεν ήταν τόσο ταιριαστός για το πετρέλαιο –κι όλα τα υγρά καύσιμα που είναι παράγωγά του- όσο σήμερα. Ο πόλεμος στην Ουκρανία εκτόξευσε στα ύψη τις τιμές, με αποτέλεσμα οι οδηγοί που θέλουν να φουλάρουν τα οχήματά τους με αμόλυβδη ή ντίζελ κίνησης να βρίσκονται μπροστά σε πρωτόγνωρες καταστάσεις.
Οι τιμές στην απλή αμόλυβδη έχουν φτάσει πανελλαδικά τα 2,18 ευρώ και του ντίζελ 1,91 ευρώ το λίτρο, πλήττοντας καίρια νοικοκυριά, επαγγελματίες και επιχειρήσεις που έχουν ήδη να αντιμετωπίσουν τεράστιες ανατιμήσεις σε ευρύ φάσμα προϊόντων, από τα καύσιμα μέχρι τα τρόφιμα. Αιτία το ράλι του αργού πετρελαίου και η μεγάλη ενεργειακή ανασφάλεια λόγω της κόντρας της Ευρώπης με τη Ρωσία που είναι βασικός παραγωγός σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, που έχουν οδηγήσει τις τιμές του αργού πάνω από τα 106 δολάρια το βαρέλι.
Τιμές χωρίς προηγούμενο στην περιφέρεια
Σε κάποιες πιο απομακρυσμένες περιοχές της Ελλάδος μάλιστα οι τιμές στην αντλία πραγματικά ζαλίζουν, αφού στις Κυκλάδες για παράδειγμα η απλή αμόλυβδη τιμάται κατά μέσο όρο προς 2,37 ευρώ, η αμόλυβδη 100 οκτανίων προς 2,44 ευρώ και το ντίζελ προς 2,084 σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία από το Παρατηρητήριο Τιμών του Υπουργείου Ανάπτυξης.
Μεγάλες οι αυξήσεις
Είναι ενδεικτικό ότι από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία οι μέσες πανελλήνιες τιμές έχουν αυξηθεί κατά 15% στον απλή αμόλυβδη, κατά 14% στην αμόλυβδη 100 οκτανίων και κατά 17,5% στο ντίζελ. Από τις αρχές του έτους που συνυπολογίζονται και οι επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία και τις τιμές των καυσίμων, οι αυξήσεις αυτές ανέρχονται σε 25%, 22% και 29% αντίστοιχα. Οι δε αυξήσεις από τον Ιανουάριο του 2021 φτάνουν το 47%, 40% και 57% αντίστοιχα.
Στις πολύ υψηλές τιμές συνηγορούν και οι υψηλοί φόροι με τους οποίους επιβαρύνονται τα καύσιμα στη χώρα μας, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να βρίσκεται στην τρίτη θέση με τις υψηλότερες τιμές απλής αμόλυβδης σε όλη την Ευρώπη, πίσω από την Ολλανδία και τη Δανία –χώρες που όμως οι μισθοί είναι πολύ υψηλότεροι.
Πως προκύπτουν οι τιμές της αμόλυβδης…
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Παρατηρητηρίου Τιμών για το πώς διαμορφώνονται οι τιμές με βάση τους φόρους, με βάση υπολογισμούς που έχουν γίνει για τις 5 και 6 Μαίου του 2022.
Όπως αναφέρει η έκθεση του Παρατηρητηρίου Τιμών, η τιμή διυλιστηρίου της απλής αμόλυβδης βενζίνης 95 οκτανίων για την Πέμπτη 05/05/2022 διαμορφώθηκε στα 0,9299 ευρώ ανά λίτρο. Οι φόροι, τα τέλη και οι λοιπές επιβαρύνσεις αντιστοιχούν σε 1,1356 ευρώ ανά λίτρο. Η μέση τιμή λιανικής της απλής αμόλυβδης βενζίνης 95 οκτανίων για την Παρασκευή 06/05/2022 διαμορφώθηκε στα 2,15 ευρώ ανά λίτρο. Το εκτιμώμενο περιθώριο των πρατηριούχων και των εταιρειών εμπορίας υπολογίζεται κατά μέσο όρο στα 0,0845 ανά λίτρο (8,45 λεπτά του ευρώ). Η τελική τιμή λιανικής διαμορφώνεται από την τιμή διυλιστηρίου κατά 43,25%, από τους φόρους (σταθερούς και μεταβλητούς) κατά 52,82%, και από τα εκτιμώμενα περιθώρια των εταιρειών εμπορίας, των μεταφορέων υγρών καυσίμων και των πρατηρίων κατά 3,93%, αναφέρει το Παρατηρητήριο Τιμών.
…Και οι τιμές του ντίζελ κίνησης στην Ελλάδα
Η τιμή διυλιστηρίου του πετρελαίου κίνησης για την Πέμπτη 05/05/2022 διαμορφώθηκε στα 0,9567 ευρώ ανά λίτρο. Οι φόροι, τα τέλη και οι λοιπές επιβαρύνσεις αντιστοιχούν σε 0,7970 ευρώ ανά λίτρο. Η μέση τιμή λιανικής του πετρελαίου κίνησης για την Παρασκευή 06/05/2022 διαμορφώθηκε στα 1,9040 ευρώ ανά λίτρο. Το εκτιμώμενο περιθώριο των πρατηριούχων και των εταιρειών εμπορίας υπολογίζεται κατά μέσο όρο στα 0,1503 ευρώ ανά λίτρο (15,03 λεπτά του ευρώ). Η τελική τιμή λιανικής διαμορφώνεται από την τιμή διυλιστηρίου κατά 50,24%, από τους φόρους σταθερούς και μεταβλητούς) κατά 41,86%, και από τα εκτιμώμενα περιθώρια των εταιρειών εμπορίας, των μεταφορέων υγρών καυσίμων και των πρατηρίων κατά 7,89%, σύμφωνα με την ίδια πηγή.
Οι φόροι
Σύμφωνα με το υπουργείο Ανάπτυξης ο Φ.Π.Α. στα καύσιμα από 01-06-2016 ανέρχεται στο 24%. Ο συντελεστής Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) σε βενζίνες και πετρέλαια διαμορφώνεται σε 700 και 410 ευρώ ανά 1.000 λίτρα αντίστοιχα από 01/01/2017. Ο συντελεστής ΕΦΚ στο υγραέριο διαμορφώνεται σε 430 ευρώ ανά 1.000 κιλά από 01/01/2017.
