Στο επίπεδο του πληθωρισμού, δηλαδή στο 9%, θα είναι η ανατίμηση στο πασχαλινό τραπέζι φέτος σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας τιμών των προϊόντων του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων (μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ) στην Ελλάδα το Πάσχα 2022 που παρουσιάζει το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ).
Από την έρευνα προκύπτουν σημαντικές διαφορές στις πασχαλινές καταναλωτικές συνήθειες λόγω της οικονομικής κατάστασης, με μόλις 1 στα 4 νοικοκυριά να σουβλίζει αρνί-κατσίκι ωστόσο επισημαίνεται ότι με έξυπνες επιλογές και αξιοποίηση προσφορών οι καταναλωτές μπορούν να εξοικονομήσουν μέχρι και 35% του κόστους του πασχαλινού τραπεζιού
Συνολικά το μέσο τυπικό καλάθι του 2021 στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ μη συμπεριλαμβανομένων αμνοεριφίων υπολογίζεται στα 45,35€ με αύξηση κατά 9% σε σχέση με το 2021 όταν ήταν 41,70€ . Η αύξηση αυτή είναι αναμενόμενη με βάση την εικόνα εικόνα των πληθωριστικών πιέσεων τους τελευταίους μήνες. Παράλληλα το μέσο εύρος τιμών (διαφορά μικρότερης με μέγιστης τιμής τυπικού καλαθιού) εντός των εξεταζόμενων κατηγοριών παραμένει υψηλό με 35%, καταδεικνύοντας ότι οι καταναλωτές για άλλη μία χρονιά έχουν πρόσβαση σε μεγάλο εύρος εναλλακτικών επιλογών (διαφορετικές ποικιλίες, ποιότητες, προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, αξιοποίηση προσφορών και εκπτώσεων.
Σημαντικό ρόλο για άλλη μια χρονιά αναμένεται να παίξει και η παρατηρούμενη το τελευταίο διάστημα ένταση των προσφορών και προωθητικών ενεργειών από τις αλυσίδες σουπερμάρκετ και τις προμηθευτικές εταιρείες με τη μορφή παροχής επιπλέον εκπτώσεων, επιπλέον ποσοτήτων, δωροεπιταγών, εκπτωτικών κουπονιών κλπ, η οποία αφορά σχεδόν το σύνολο των εποχιακών προϊόντων και εκτιμάται ότι παρέχει επιπλέον όφελος περίπου 13% από τις προσφορές κατά μέσο όρο στους καταναλωτές που θα τις επιλέξουν.
Εντονότερες ανατιμήσεις καταγράφονται στο μαρούλι (το οποίο είναι αυξημένο λόγω των πολύ δυσμενών καιρικών συνθηκών) και στο αλεύρι και ακολουθούν σε αρκετά χαμηλότερα ποσοστά ανατιμήσεων το βούτυρο, η μουστάρδα και το φύλλο κρούστας. Μείωση καταγράφουν το γιαούρτι, οι μπύρες και τα αναψυκτικά.
Σε σχέση με τα αμνοερίφια, δεν έχει διαμορφωθεί ακόμα η τελική εικόνα της αγοράς, αλλά με βάση τις τιμές παραγωγού θεωρείται δεδομένο ότι θα είναι αυξημένη η τιμή του αρνιού την Μεγάλη Εβδομάδα 2022. Σύμφωνα με τα στελέχη της αγοράς ένας συνδυασμός παραγόντων πιέζει τις τιμές αυξητικά. Η τιμή των αμνοεριφίων, θεωρείται δεδομένο ότι θα είναι χαμηλότερη στα καταστήματα των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ σε σχέση μεμτα ανταγωνιστικά κανάλια (π.χ. κρεοπωλείο, υπαίθριο εμπόριο κλπ). Η διαφορά τιμών των καταστημάτων μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ από την υπόλοιπη αγορά (είναι αποτέλεσμα των οικονομιών κλίμακας, της αποτελεσματικής λειτουργίας των οργανωμένων τμημάτων προμηθειών των σουπερμάρκετ και της μακροχρόνιας συνεργασίας με οργανωμένους μεγάλους προμηθευτές.
Η μειωμένη διάθεση προϊόντων από το Ηνωμένο Βασίλειο την τελευταία διετία λόγω Brexit προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, η απορρόφηση προϊόντων από την ελληνική αγορά προς το εξωτερικό για το καθολικό Πάσχα (ειδικά Ιταλία και Ισπανία), λόγω και του ότι το καθολικό Πάσχα φέτος «έπεσε» νωρίτερα από το ορθόδοξο.
Σε συνδυασμό με το ότι το ορθόδοξο Πάσχα φέτος «πέφτει» τόσο αργά σημαίνει ότι τα αμνοερίφια βάρους 10-13 κιλών τα οποία ζητούνται κυρίως από τους καταναλωτές είναι λιγότερα (γιατί τέτοια εποχή τα ζώα έχουν μεγαλώσει) και η μειωμένη προσφερόμενη ποσότητα σε αυτό το βάρος πιέζει την τιμή αυξητικά.
Μικρότερα οικογενειακά τραπέζια
Παράλληλα, το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) πραγματοποιεί κυλιόμενη έρευνα καταναλωτών σε σχέση με θέματα της επικαιρότητας, με δείγμα 1.000 καταναλωτές. Η τελευταία έρευνα πραγματοποιήθηκε την εβδομάδα 5-10 Απριλίου 2022 και αφορούσε ανάμεσα σε άλλα θέματα και την αντιλαμβανόμενη επίδραση του πολέμου στην Ουκρανία στις καταναλωτικές συνήθειες στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στο πασχαλινό τραπέζι.
Όπως προκύπτει, τα μέτρα περιορισμού κυκλοφορίας επηρεάζουν και τις αγοραστικές αλλά και τις διατροφικές συνήθειες του κοινού (σχήμα 1). Συγκεκριμένα:
Τα οικογενειακά τραπέζια αυτών των ημερών θα είναι μικρότερα. Παλαιότερα, προ του 2020, το 62% ή 2 στους 3 καταναλωτές συμμετείχαν σε μεγάλα οικογενειακά τραπέζια άνω των 10 ατόμων. Το ποσοστό αυτό το 2020 εν μέσω Lockdown ήταν μόλις 3%, το 2022 έχει αυξηθεί στο 30%, αλλά απέχει αρκετά από τις εποχές προ κορoναϊού.
Αντίστοιχη εικόνα υπάρχει και για τους καταναλωτές που θα επιλέξουν να ταξιδέψουν στο χωρίου ή νησί, με το ποσοστό το 2022 να είναι μόλις 25% έναντι 58% παλαιότερα, ως αποτέλεσμα της οικονομικής πίεσης και του κόστους μεταφορών.
Ακόμα και οι μαγειρικές συνήθειες καταγράφονται να έχουν σημαντική επίδραση από το οικονομικό περιβάλλον. Συγκεκριμένα, το ποσοστό των καταναλωτών που θα σουβλίσει αρνί και κατσίκι μειώνεται από το 61% στο 25% ενώ το κοινό που θα ψήσει κομμάτι στο φούρνο αυξάνεται από 39% σε 52%. Γενικότερα, αναμένεται να μαγειρευτούν περισσότερο «κοπές» παρά ολόκληρα αμνοερίφια.
