Το γραφικό χωριό Μυρτιά επισκέφθηκε η Δέσποινα Βανδή που περιηγήθηκε και στο μουσείο του Νίκου Καζαντζάκη που βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του χωριού.
Μόλις 15 χιλιόμετρα νότια από την πόλη του Ηρακλείου, το χωριό Μυρτιά πρόκειται για ένα πολιτισμικό χωριό φιλοξενεί ένα μουσείο κόσμημα για τον μεγάλο συγγραφέα. Περπατώντας στο γραφικό χωριό συναντά κανείς πολλές αναφορές σε εκείνον, σε κάθε γωνιά.
«Μεγάλωσα σε ένα παιδικό δωμάτιο που είχα δίπλα μου βιβλία του Νίκου Καζαντζάκη», εξομολογήθηκε η Δέσποινα Βανδή που δήλωσε συγκινημένη που βρίσκεται «όσο πιο κοντά θα μπορούσα να βρεθώ στην προσωπικότητα, σε αντικείμενα του Νίκου Καζαντζάκη, όσο πιο κοντά στη ζωή μου έζησε και στα έργα που έγραψε».
Η διευθύντρια του Μουσείου Βαρβάρα Τσάκα ανέφερε ότι: «Το μουσείο δημιουργήθηκε στη Μυρτιά γιατί παρόλο που ο Καζαντζάκης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην πόλη του Ηρακλείου το σπίτι του δεν έχει σωθεί και παρότι έγιναν προσπάθειες να βρεθεί εκεί ένας χώρος, ο κ. Γιώργος Ανεμογιάννης, ιδρυτής του Μουσείου και σκηνογράφος κι ενδυματολόγος με καταγωγή από τη Μυρτιά στέγασε εδώ το όνειρό του.».
«Ένα μουσείο που θα ήταν εξολοκλήρου αφιερωμένο σε αυτόν και θα έδινε μια τεκμιριωμένη πληροφόρηση για τη ζωή και το έργο του. Κι έτσι φτιάχθηκε εδώ το μουσείο αρχές της δεκαετίας του ’80.»
Η κυρία Τσάκα μίλησε για την «Οδύσσεια» που ο ίδιος ο Νίκος Καζαντζάκης έχει χαρακτηρίσει ως «το έργο της ζωής του».
Ο συγγραφέας θα ήθελε να καθιερωθεί ως ποιητής παρόλο που έγινε γνωστός από τα μυθιστορήματά του.
«Ένα έργο που τυπώθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τη δεκατία του ’30 σε μονοτωνικό σύστημα και μέσα θα βρει κανείς ένα τεράστιο θησαυρό της ελληνικής γλώσσας», αναφέρει η διευθύντρια του Μουσείου και συμπληρώνει: «Η Οδύσσεια είναι στην ουσία η συνέχεια της Οδύσσειας του Ομήρου. Ο Καζαντζάκης αναλαμβάνει τον Οδυσσέα από την στιγμή που φθάνει στην Ιθάκη. Μέσα είναι όλη η κοσμοθεωρία του Καζαντζάκη.»
«Είναι ένας συγγραφέας που εκπροσωπεί επάξια τα νεοελληνικά γράμματα, σήμερα μεταφράζεται ίσως περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο Έλληνα συγγραφέα, διαβάζετε ακόμα και προσαρμόζεται σε όλες τις εποχές. Έχει φανατικούς αναγνώστες στην Κορέα!»
Στο Μουσείο βρίσκει κανείς υλικό που προήλθε από το προσωπικό αρχείο του συγγραφέα και υλικό που έγινε σε δεύτερο χρόνο από άλλους δημιουργούς.
Στο χωριό Μυρτιά οι περισσότεροι δρόμοι έχουν ονομαστεί προς τιμήν του με ονόματα από τους ήρωες των έργων του.
Ενώ την λειτουργία και τις δράσεις του Μουσείου Νίκου Καζαντζάκη χορηγεί τα τελευταία οκτώ χρόνια ο Βαγγέλης Μαρινάκης.
