Αναβρασμός επικρατεί στην Τουρκία, μετά το ηχηρό χαστούκι από τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος υλοποιώντας προεκλογική του δέσμευση, αναγνώρισε τη Γενοκτονία των Αρμενίων, στέλνοντας μήνυμα σε πολλούς αποδέκτες.
Ο Μπάιντεν έγινε ο πρώτος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών (ο Μπαράκ Ομπάμα είχε υποσχεθεί προεκλογικά ότι θα αναγνώριζε τη Γενοκτονία των Αρμενίων, πράγμα το οποίο δεν έπραξε) που χαρακτήρισε έτσι τον θάνατο 1,5 εκατομμυρίου Αρμενίων που σφαγιάστηκαν από την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1915.
Η εξέλιξη έρχεται την στιγμή που οι σχέσεις των δύο χωρών είναι τεταμένες λόγω της αγοράς των ρωσικών S-400 από την Τουρκία και σειράς άλλων θεμάτων, για τα οποία ο πρώην Πρόεδρος Τραμπ δεν πίεσε τον Ερντογάν.
Το τουρκικό ΥΠΕΞ κάλεσε τον Αμερικανό πρέσβη
Η παραδοσιακή ανακοίνωση του Λευκού Οίκου για την ημέρα μνήμης, στις 24 Απριλίου, ανέφερε χθες για πρώτη φορά τη λέξη «γενοκτονία». «Οι Αμερικανοί τιμούν όλους τους Αρμένιους που χάθηκαν στη γενοκτονία η οποία άρχισε σαν σήμερα πριν από 106 χρόνια», έγραψε ο Τζο Μπάιντεν.
Η ιστορικής σημασίας αυτή ανακοίνωση προκάλεσε την οργή της Άγκυρας, επιδεινώνοντας περαιτέρω τις ήδη τεταμένες σχέσεις των δύο Νατοϊκών συμμάχων.
«Μαγκωμένη» η τουρκική ηγεσία, αν και ο Αμερικανός πρόεδρος είχε ενημερώσει τον Ταγίπ Ερντογάν για τις προθέσεις του, αναζητεί τρόπους αντίδρασης ωστόσο σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών, η απάντηση της Άγκυρας εκτιμάται ότι θα είναι περιορισμένη λόγω και της κατάστασης της οικονομίας της.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας, ανακοίνωσε ότι κάλεσε τον Αμερικανό πρέσβη στην Άγκυρα, διαβιβάζοντας την «έντονη αντίδραση» της Τουρκίας για την κίνηση της Ουάσιγκτον, ενώ νωρίτερα ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατήγγειλε «την πολιτικοποίηση από τρίτους» της συζήτησης γύρω από αυτήν την περίοδο της Ιστορίας.
Σε πιο σκληρό ύφος ήταν η αντίδραση του τούρκου υπουργού Εξωτερικών, ο οποίος λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, έσπευσε να μιλήσει για «λαϊκισμό».
Με σκληρούς τίτλους κυκλοφόρησαν σήμερα και οι Εφημερίδες στη γείτονα, με τη Χουριέτ να γράφει χαρακτηριστικά στο πρωτοσέλιδο: «Τα απορρίπτουμε όλα – Τα λόγια δεν μπορούν να αλλάξουν την ιστορία».
Από τη μεριά της, η φιλοκυβερνητική Γενί Σαφάκ γράφει: «Επέλεξε την εχθρότητα», αναφερόμενη στον Αμερικανό πρόεδρο, ενώ η επίσης φιλοκυβερνητική Σαμπάχ λέει: «Ο Μπάντεν έξωθεν – Το κουρδικό κόμμα εκ των έσω».
Μήνυμα με πολλούς αποδέκτες
Αναφορικά με την επόμενη μέρα, ο Ερντογάν δείχνει να μην έχει πολλές επιλογές. Ο λόγος δεν είναι άλλος από τα ανοιχτά μέτωπα του Τούρκου προέδρου, τόσο στο εσωτερικό της χώρας, με την οικονομία να καταρρέει, όσο και στο εξωτερικό με τις προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο να έχουν φέρει την οργισμένη αντίδραση της ΕΕ και όχι μόνο.
Ο Ερντογάν, είναι σαφές ότι βρίσκεται σε δύσκολη θέση, με τις σκληρές δηλώσεις σχετικά με την κίνηση Μπάιντεν, να κρύβουν την ανησυχία της Άγκυρας, για την περαιτέρω πορεία των αμερικανοτουρκικών σχέσεων.
Ο τούρκος πρόεδρος καταλαβαίνει ότι πλέον θα μπορεί πιο δύσκολα να το «παίζει σε διπλό ταμπλό», όπως στο παρελθόν εκμεταλλευόμενος τη σχέση του με τον Ντόναλντ Τραμπ.
Η ανακοίνωση του Λευκού Οίκου για τη Γενοκτονία των Αρμενίων
«Ο αμερικανικός λαός τιμά όλους εκείνους τους Αρμένιους που χάθηκαν στη γενοκτονία που ξεκίνησε πριν από 106 χρόνια» αναφέρει η ανακοίνωση του Λευκού Οίκου για την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Αρμενίων. Η συγκεκριμένη ανακοίνωση συνιστά την πρώτη επίσημη αναγνώριση της γενοκτονίας από την αμερικανική κυβέρνηση.
Όπως σημειώνει η ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, «κάθε χρόνο αυτή την ημέρα, θυμόμαστε τις ζωές όλων εκείνων που πέθαναν στη γενοκτονία των Αρμενίων της Οθωμανικής εποχής και δεσμευόμαστε να αποτρέψουμε ξανά μια τέτοια βιαιότητα. Ξεκινώντας στις 24 Απριλίου 1915, με τη σύλληψη Αρμενίων διανοουμένων και ηγετών της κοινότητας στην Κωνσταντινούπολη από τις οθωμανικές αρχές, ενάμισι εκατομμύριο Αρμένιοι απελάθηκαν, σφαγιάστηκαν ή προχώρησαν σε πορείες θανάτου σε μια εκστρατεία εξόντωσης. Τιμούμε τα θύματα των Meds Yeghern (Μεγάλο Έγκλημα), έτσι ώστε οι φρικαλεότητες που συνέβησαν τότε να μην χαθούν ποτέ στην ιστορία. Και θυμόμαστε έτσι ώστε να παραμείνουμε πάντα σε εγρήγορση ενάντια στη διαβρωτική επίδραση του μίσους σε όλες τις μορφές του».
Συνεχίζοντας, ο Λευκός Οίκος διευκρινίζει ότι προχώρησε σε αυτή την κίνηση με στόχο να αναγνωρίσει την ιστορία και να διασφαλίσει ότι κάτι τέτοιο δεν θα επαναληφθεί στο μέλλον. Στην ανακοίνωση επισημαίνεται ότι στόχος δεν είναι η απαγγελία κατηγοριών αλλά η αναγνώριση του πόνου και η επιβεβαίωση της ιστορίας. «Σήμερα, καθώς θρηνούμε αυτό που χάθηκε, ας στρέψουμε επίσης τα μάτια μας στο μέλλον – προς τον κόσμο που θέλουμε να χτίσουμε για τα παιδιά μας. Ένας κόσμος που δεν στιγματίζεται από το κακό της μισαλλοδοξίας, όπου γίνονται σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα και όπου όλοι οι άνθρωποι μπορούν να συνεχίσουν τη ζωή τους με αξιοπρέπεια και ασφάλεια. Ας ανανεώσουμε την κοινή μας αποφασιστικότητα στο να αποτρέψουμε μελλοντικές φρικαλεότητες σε οπουδήποτε μέρος στον κόσμο» αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση «βόμβα» του Λευκού Οίκου.
Η αναφορά στην Κωνσταντινούπολη
Στην ανακοίνωση, ξεχωρίζει και το ελληνικό όνομα της Κωνσταντινούπολης (Constantinople) και όχι η τουρκική ονομασία Ιστανμπούλ (Istanbul), η οποία έχει επικρατήσει και χρησιμοποιείται στις περισσότερες χώρες του κόσμου.
Σημειώνεται, ωστόσο, ότι σύμφωνα με πληροφορίες από Αμερικανούς διπλωμάτες, την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η πόλη αναφερόταν ως Κωνσταντινούπολη, και αυτός είναι ο λόγος που χρησιμοποιήθηκε αυτή η ονομασία στην σχετική ανακοίνωση.
