Η δημοσκόπηση της Metron Analysis για το MEGA δείχνει ότι τα μέτρα που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ δεν «γύρισαν το κλίμα» υπέρ του Κυριάκου Μητσοτάκη και της κυβέρνησής του.
Παρότι η κυβέρνηση και ο ίδιος ο πρωθυπουργός προσωπικά επένδυσαν ιδιαίτερα στον αντίκτυπο που θα είχαν τα μέτρα που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ, θεωρώντας τα ουσιαστικά ως το σημείο καμπής για την έναρξη μιας διαδικασίας επανασυσπείρωσης ψηφοφόρων στον ορίζοντα των εκλογών του 2027, τα στοιχεία από τη δημοσκόπηση της Metron Analysis για το MEGA δείχνουν ότι η κοινωνία μάλλον επέστρεψε το μήνυμα, αφού καταγράφεται ιδιαίτερα έντονη αποδοκιμασία της κυβερνητικής πολιτικής και δημοσκοπική «χαμηλή πτήση» για τη Νέα Δημοκρατία.
Την ίδια στιγμή, βέβαια, εξακολουθεί να είναι αντιφατικό το τοπίο στην αντιπολίτευση, με τους υπάρχοντες σχηματισμούς να μην μπορούν να «καρπωθούν» εκλογικά αυτήν την έντονη δυσαρέσκεια, τον «Κανένα» να παραμένει η δημοφιλέστερη επιλογή για την πρωθυπουργία, και εμφανή την αναζήτηση νέων σχημάτων.
Τα πράγματα εξακολουθούν να πηγαίνουν «προς τη λάθος κατεύθυνση»
Στην «κλασική» ερώτηση για το εάν τα πράγματα πηγαίνουν στη σωστή ή στη λάθος κατεύθυνση, η απαισιοδοξία παραμένει το κυρίαρχο συναίσθημα. Το 70% απαντά ότι τα πράγματα πάνε προς τη λάθος κατεύθυνση και μόλις το 26% αισθάνεται ότι πάνε προς τη σωστή
Αντίστοιχα, στη συναφή ερώτηση για το πώς ατομικά οι ερωτώμενοι βλέπουν την προσωπική τους κατάσταση και εάν είναι χειρότερα σε σχέση με ένα χρόνο πριν, το 51% απάντησε ότι βρίσκεται σε χειρότερη κατάσταση, το υψηλότερο ποσοστό των τελευταίων μηνών και μόνο το 14% απάντησε ότι είναι σε καλύτερη.
Ακρίβεια το μεγαλύτερο πρόβλημα στα μάτια της κοινωνίας
Στη σκέψη των πολιτών και στον πυρήνα της κοινωνικής δυσαρέσκειας συναντούμε το πρόβλημα της ακρίβειας. Αυτό απαντούν αυθόρμητα ότι είναι το σημαντικότερο πρόβλημα της χώρας το 50% των ερωτηθέντων, με την οικονομία και βρίσκεται στη δεύτερη θέση. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ότι ανεβαίνει σε σημασία στα μάτια των πολιτών και το ζήτημα της διαφθοράς.
Αρνητική βαθμολογία της κυβέρνησης σε όλα τα πεδία
Ως προς τη συγκεκριμένη αξιολόγηση των πολιτών για συγκεκριμένους τομείς της κυβερνητικής πολιτικής, η βαθμολογία των πολιτών είναι ιδιαίτερα αρνητική. Πιο αρνητική είναι, όπως αναμενόταν, η γνώμη για τις επιδόσεις στην οικονομία όπου οι αρνητικές γνώμες φτάνουν το 79% και οι θετικές μόλις το 13%. Αρνητικές γνώμες και για τα θέματα δημοκρατίας και θεσμών (76%) και για τα θέματα καθημερινότητας (69%). Κάπως καλύτερα τα πράγματα για τα γεωπολιτικά ζητήματα όπου οι αρνητικές γνώμες περιορίζονται στο 61% και οι θετικές ανεβαίνουν στο 26%.
Αυτό μεταφράζεται σε αρνητική αξιολόγηση συνολικά της κυβέρνησης με τις αρνητικές γνώμες να αγγίζουν το 71% και τις θετικές να υποχωρούν στο 23%. Η ίδια αρνητική αποτίμηση γίνεται και για τον ίδιο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, με τις αρνητικές γνώμες να φτάνουν το 71% και τις θετικές να είναι στο 25, με μια επιδείνωση σε σχέση για τους προηγούμενους μήνες.
Αρνητική αποτίμηση και της αξιωματικής αντιπολίτευσης
Όπως έχει καταγραφεί και σε άλλες δημοσκοπήσεις πλάι στην αποδοκιμασία της κυβέρνησης καταγράφεται και αποδοκιμασία της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αυτό βλέπουμε και σε αυτή τη δημοσκόπηση όπου οι αρνητικές γνώμες παραμένουν ψηλά, στο 81% και οι θετικές γνώμες φτάνουν μόλις στο 10%. Αντίστοιχα βλέπουμε τις αρνητικές γνώμες για τον Νίκο Ανδρουλάκη ως αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης να είναι στο 78% και τις θετικές να βρίσκονται στο 13%, πράγμα που σημαίνει ότι το ΠΑΣΟΚ δεν έχει πείσει ως «αντίπαλο δέος» της κυβέρνησης.
Ως αποτέλεσμα της αρνητικής αποτίμησης και της έλλειψη αισιοδοξίας ο δείκτης οικονομικής εμπιστοσύνης, δηλαδή ο μέσος όρος του ισοζυγίου της αξιολόγησης της οικονομικής κατάστασης της χώρας και του ισοζυγίου της πρόβλεψης για την οικονομία παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, με πρωταθλητές της οικονομικής απαισιοδοξίας τους γεωργούς και κτηνοτρόφους και τους μισθωτούς του δημοσίου τομέα.
Μικρός ο αντίκτυπος των εξαγγελιών στη ΔΕΘ
Σε σχέση με τις ίδιες τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ το 49% τις κρίνει αρνητικά και μόνο το 18% τις κρίνει θετικά, ενώ το 29% επιλέγει να απαντήσει «ουδέτερα». Αυτό σημαίνει ότι τα μέτρα αυτά δεν μπόρεσαν να έχουν τη θετική δυναμική που επιθυμούσε η κυβέρνηση και αυτό εξηγεί γιατί η ΔΕΘ στην πραγματικότητα δεν άλλαξε το πολιτικό κλίμα.
«Εκτός του κάστρου» αισθάνεται η πλειοψηφία της κοινωνίας
Στην ερώτηση για το πώς αισθάνονται, εντός ή εκτός των τειχών, το 53% θεωρεί ότι είναι εκτός, αποτυπώνοντας ένα βαθύτερο αίσθημα επισφάλειας, κάτι που αποτυπώνεται και στο ότι πιο έντονο είναι αυτό το αίσθημα μεταξύ όσων δηλώνουν αγρότες, εργάτες και μικρομεσαίοι, σε αντιδιαστολή με όσους δηλώνουν μεσαία και ανώτερη τάξη. Κατεξοχήν κόμμα των «εντός των τειχών» η Νέα Δημοκρατία.
Απόψεις των πολιτών για τα γεωπολιτικά ζητήματα
Η δημοσκόπηση έχει και μία ενότητα για τα γεωπολιτικά ζητήματα. Ως προς την αξιολόγηση του Προέδρου Τραμπ οι γνώμες είναι κατά 66% αρνητικές και μόνο το 23% έχει θετική γνώμη. Οι θετικές γνώμες για τον Τραμπ ανεβαίνουν όσο πηγαίνουμε πιο δεξιά στον πολιτικό χάρτη, με όσους αυτοπροσδιορίζονται ως δεξιοί να είναι διχασμένοι ως προς τον Αμερικανό πρόεδρο.
Ως προς την αιματοχυσία στη Γάζα το 28% θεωρεί υπεύθυνη την κυβέρνηση Νετανιάχου, το 13% τη Χαμάς και το 54% και τους δύο, με όσους αποδίδουν την ευθύνη στην κυβέρνηση Νετανιάχου να προέρχονται κυρίως από την αριστερά, την κεντροαριστερά και το κέντρο, ενώ κεντροδεξιοί και δεξιοί αποδίδουν πρωτίστως ευθύνη στην Χαμάς. Ωστόσο το 76% τίθεται υπέρ της ίδρυσης ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, τοποθέτηση που είναι πλειοψηφική σε όλο το ιδεολογικό φάσμα.
Ως προς τον πόλεμο στην Ουκρανία η πλειοψηφία των πολιτών τοποθετείται κατά της Ρωσίας, σε ποσοστό 65% και μόνο το 22% τοποθετείται υπέρ, αν και το ποσοστό αυτό είναι ελαφρά υψηλότερο σε σχέση με προηγούμενες μετρήσεις. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ότι τα υψηλότερα ποσοστά υποστήριξης της Ρωσίας καταγράφονται μεταξύ των ερωτωμένων που αυτοπροσδιορίζονται ως δεξιοί.
Δημοφιλία ΠτΔ και ΠτΒ
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Τασούλας φαίνεται ότι δεν έχει καταφέρει ακόμη να φτιάξει μια θετική εικόνα μεταξύ των ψηφοφόρων, ιδίως μεταξύ των ψηφοφόρων που δεν προέρχονται από τη Νέα Δημοκρατία. Το αποτέλεσμα είναι να έχει 57% αρνητικές γνώμες και μόνο 24% θετικές.
Κάπως καλύτερα τα πάει ο Πρόεδρος της Βουλής Νικήτας Κακλαμάνης, αν και εδώ καταγράφεται μια υποχώρηση των θετικών γνωμών στο 40% και μια αύξηση των αρνητικών στο 47%.
Δημοτικότητες των πολιτικών αρχηγών
Ως προς τη δημοτικότητα των πολιτικών αρχηγών δεν υπάρχουν αλλαγές στην κατάταξη. Όπως και σε προηγούμενες έρευνες η Ζωή Κωνσταντοπούλου έχει τις περισσότερες θετικές γνώμες και ακολουθείται από τον Δημήτρη Κουτσούμπα και τρίτο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Βελτιωμένες επιδόσεις έχουν Κυριάκος Βελόπουλος, Σωκράτης Φάμμελος και Νίκος Ανδρουλάκης.
Ο «Κανένας» παραμένει η πρώτη επιλογή για την πρωθυπουργία
Στην ερώτηση για το ποιος είναι ο καταλληλότερος πρωθυπουργός ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι μπροστά με 25% σε μεγάλη απόσταση από τον δεύτερο Νίκο Ανδρουλάκη στο 7%, όμως αρκετά πίσω από τον «Κανένα» που με 35% αποτελεί την καλύτερη συμπύκνωση της έλλειψης εμπιστοσύνης των πολιτών απέναντι στο υπαρκτό πολιτικό σύστημα.
Πώς διαμορφώνονται οι κομματικοί συσχετισμοί
Ως προς την πρόθεση ψήφου στις βουλευτικές εκλογές, η δημοσκόπηση καταγράφει μικρή υποχώρηση στην πρόθεση ψήφου στη Νέα Δημοκρατία που βρίσκεται στο 21,8% ενώ τον Ιούνιο ήταν στο 22,2%. ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ είναι σε μικρή άνοδο σε σχέση με τον Ιούνιο, το ΚΚΕ σε μικρή υποχώρηση, η Ελληνική Λύση σε άνοδο, η Νίκη σε πτώση, η Πλεύση Ελευθερίας σε μικρή υποχώρηση, το ΜέΡΑ25 σε μικρή άνοδο, η Νέα Αριστερά σε υποχώρηση, όπως και το Κίνημα Δημοκρατίας, ενώ σε μικρή άνοδο είναι και η Φωνή Λογικής. Ανεβασμένο στο 12,6% είναι και το άθροισμα της αδιευκρίνιστης ψήφου.
Η Νέα Δημοκρατία εμφανίζει διαρροές προς τη Φωνή Λογικής, το ΠΑΣΟΚ και την Ελληνική Λύση, ο ΣΥΡΙΖΑ προς την Πλεύση Ελευθερίας, το Κίνημη Δημοκρατίας και το ΠΑΣΟΚ, και το ΠΑΣΟΚ προς την Πλεύση Ελευθερίας, την Ελληνική Λύση και τη Νέα Δημοκρατίας.
Το ΠΑΣΟΚ έχει ισχυρή παρουσία στους κεντροαριστερούς και κεντρώους ψηφοφόρους, ενώ η Νέα Δημοκρατία έχει την πιο ισχυρή στους κεντροδεξιούς και δεξιούς, αν και στους τελευταίους φαίνεται και η πίεση από τους σχηματισμούς της ακροδεξιάς. Η Πλεύρη Ελευθερίας έχει το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των αριστερών, κεντροαριστερών και κεντρώων ψηφοφόρων.
Πολύ μακριά από τον πήχη της αυτοδυναμίας η Νέα Δημοκρατία – υποχώρηση μικρή και στην εκτίμηση ψήφου
Στη βάση των παραπάνω η εκτίμηση της δημοσκόπησης της Metron Analysis για το πώς διαμορφώνονται οι κομμματικοί σχηματισμοί, αυτό που συνήθως ονομάζουμε εκτίμηση ψήφου, είναι ότι η Νέα Δημοκρατία βρίσκεται στο 28,2%, δηλαδή ελαφρά πιο κάτω σε σχέση με τον Ιούνιο. Αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο απέχει πολύ από την αυτοδυναμία αλλά και παραμένει κάτω από το συμβολικό-«ψυχολογικό» όριο του 30%. Πράγμα που επιβεβαιώνει ότι οι εξαγγελίες στη ΔΕΘ δεν τροποποίησαν έναν πολιτικό σύσχετισμό που κατά βάση διαμορφώνεται από το πώς οι πολίτες παραμένουν βαθιά δυσαρεστημένοι και απαισιόδοξοι.
Ισχυρό αίτημα πολιτικής αλλαγής
Ενδεικτικό του κλίματος δυσαρέσκειας και το γεγονός ότι το 52% θέλει πρόωρες εκλογές ενώ το 46% να εξαντλήσει την τετραετία. Και εδώ όσο πάμε προς τα δεξιά βλέπουμε ότι υποχωρεί το αίτημα για πρόωρες εκλογές αν και οι δεξιοί ψηφοφόροι επιθυμούν τις πρόωρες εκλογές περισσότερο από τους κεντροδεξιούς. Κάτι που αντανακλάται και στο πώς κατανέμονται αυτές οι απαντήσεις σε σχέση με την πρόθεση ψήφου. Ενδιαφέρον έχει ότι οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ είναι διχασμένοι.
Αντίστοιχα είναι ενδεικτικό ότι το 62% των πολιτών θέλει πολιτική αλλαγή και μόνο το 37% πολιτική σταθερότητα με ισχυρό αίτημα πολιτικής αλλαγής και μεταξύ των κεντροδεξιών και κεντρώων ψηφοφόρων. Αυτό αποτυπώνεται και σε σχέση με την πρόθεση ψήφου με διχασμένους για άλλη μια φορά τους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ.
Θα υποστήριζαν ένα κόμμα υπό τον Αλέξη Τσίπρα;
Η δημοσκόπηση έθεσε και το ερώτημα εάν θα υποστήριζαν ένα κόμμα υπό τον Αλέξη Τσίπρα. Οι απαντήσεις έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, εάν σκεφτούμε ότι το κόμμα αυτό ούτε υπάρχει, ούτε έχει ανακοινωθεί, ούτε έχει διατυπωθεί κάτι για τη φυσιογνωμία του, πέραν των δημόσιων τοποθετήσεων του ίδιου του πρώην πρωθυπουργού που όμως δεν έχουν κομματικό χαρακτήρα.
Έχει, λοιπόν, ενδιαφέρον ότι το 10% απαντά πολύ πιθανό και το 11% απαντά αρκετά πιθανό. Αυτό το 21% αθροιστικά θα μπορούσε να θεωρηθεί η αφετηρία και εάν το αντιμετωπίσουμε ως δυνητική πρόθεση ψήφου θα πρέπει να σημειώσουμε ότι είναι πάνω από τις επιδόσεις των τωρινών κομμάτων της αντιπολίτευσης. Από την άλλη το 18% απαντά «όχι και τόσο πιθανό» και το 60% απίθανο.
Η θετική τοποθέτηση βρίσκεται κυρίως μεταξύ των αριστερών και κεντροαριστερών ψηφοφόρων, ενώ το προφίλ όσων το βλέπουν θετικά δείχνει ότι κυρίως προέρχονται από τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ, τους άλλους σχηματισμούς της Αριστεράς αλλά και από την αδιευκρίνιστη ψήφο. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει και δυσπιστία αλλά και μια αρκετά ισχυρή αφετηρία, τουλάχιστον εάν συγκριθεί με το σημερινό αντιπολιτευτικό τοπίο.
Μια κυβέρνηση που έχει απέναντί της ένα τείχος δυσαρέσκειας που δεν πείθεται με κάποιες παροχές
Η δημοσκόπηση δείχνει ότι αυτή η κυβέρνηση θα χρειαστεί να κάνει πολύ περισσότερα από κάποιες εξαγγελίες στη ΔΕΘ για να αντιστρέψει έναν σε βάρος της συσχετισμό. Τα στοιχεία δείχνουν δυσαρέσκεια και απαισιοδοξία βαθιά ριζωμένες και ένα εξίσου βαθύ αίτημα πολιτικής αλλαγής. Εξ ου και ότι η κοινωνία και πρόωρες εκλογές και προφανώς μια άλλη πρόταση διακυβέρνησης. Την ίδια στιγμή δεν φαίνεται να την βρίσκει στο υπαρκτό τοπίο της αντιπολίτευσης. Αυτό αποτυπώνει ο κατακερματισμός της αντιπολίτευσης, η αρνητική αξιολόγηση για το ΠΑΣΟΚ και τον Νίκο Ανδρουλάκη, το γεγονός ότι κανένα άλλο κόμμα δεν φαίνεται να μπορεί να αποτελέσει τον πόλο γύρω από τον οποίο θα διαμορφωθεί μια εναλλακτική. Με αυτή την έννοια το αίτημα της αλλαγής υπάρχει, ο πυρήνας της αγωνίας αφορά την ακρίβεια, τα ζητήματα καθημερινότητας και τη δυσπιστία απέναντι στους θεσμούς, αλλά φορέας της αλλαγής δεν υπάρχει. Και αυτό εκ των πραγμάτων διαμορφώνει πεδίο και για πολιτικά σχήματα και πρωτοβουλίες πέραν όσων σήμερα υπάρχουν.
