Σε μία συμφωνία, που περιλαμβάνει τόσο θετικά όσο και αδύναμα σημεία, που πιθανόν να καταστήσουν δύσκολη την εφαρμογή της, κατέληξαν μετά από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις και διαβουλεύσεις οι Ευρωπαίοι ηγέτες με την Τουρκία, για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.
Σε μία συμφωνία, που περιλαμβάνει τόσο θετικά όσο και αδύναμα σημεία, που πιθανόν να καταστήσουν δύσκολη την εφαρμογή της, κατέληξαν μετά από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις και διαβουλεύσεις οι Ευρωπαίοι ηγέτες με την Τουρκία, για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.
Σε μία πρώτη αποτίμηση των σημείων που περιλαμβάνει η συμφωνία, ο Χρήστος Τσιγουρής μεταδίδει ότι στα θετικά της συμφωνίας περιλαμβάνεται η επανεισδοχή των προσφύγων από την Ελλάδα στην Τουρκία, διαδικασία που αναμένεται να ξεκινήσει τυπικά στις 20 Μαρτίου, αλλά ουσιαστικά στις 4 Απριλίου. Επιπλέον, προβλέπεται ένα πλαφόν στους Σύρους πρόσφυγες που θα μπορεί να δεχτεί πίσω η Τουρκία και αυτό ορίζεται σε 72.000 ανθρώπους, ενώ για κάθε Σύρο που εισέρχεται παράνομα στην Ευρώπη και επιστρέφει στην Τουρκία, ένας Σύρος πρόσφυγας θα γίνεται δεκτός με νόμιμες διαδικασίες στην ΕΕ.
Προκειμένου η Άγκυρα να συμφωνήσει στο εν λόγω σχέδιο, πήρε ανταλλάγματα από τους Ευρωπαίους ηγέτες. Συγκεκριμένα, μετά από υποχώρηση του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ, τον οποίο ευχαρίστησε ο Αλέξης Τσίπρας, “ξεπαγώνει” το κεφάλαιο 33 των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, που αφορά σε οικονομικά ζητήματα, θα υπάρξει μία περιγραφική αναφορά για την απελευθέρωση της βίζας και θα γίνει άμεση εκταμίευση των 3 δισ. ευρώ από την ΕΕ στην Τουρκία. Η Άγκυρα, αντίθετα, δεν πέτυχε να “ξεπαγώσουν” τα κεφάλαια που είχαν μπλοκάρει η Ελλάδα και η Κύπρος, γεγονός που ο Έλληνας πρωθυπουργός χαρακτήρισε ως σημαντική διπλωματική επιτυχία.
Ωστόσο, προκύπτουν δύο σημαντικά ζητήματα, που ενδέχεται να δυσκολέψουν την εφαρμογή της συμφωνίας, στην πράξη. Κατά πρώτον, το γεγονός ότι τις επόμενες ημέρες θα πρέπει να καταφτάσουν στην Ελλάδα 2.300 υπάλληλοι, που θα είναι εξειδικευμένοι σε ζητήματα χορήγησης ασύλου και το δεύτερο και πιο σημαντικό, ότι οι Ευρωπαίοι θα δέχονται σε εθελοντική βάση τους Σύρους πρόσφυγες από την Τουρκία. Αυτό σημαίνει ότι εάν τα κράτη-μέλη καθυστερούν την αποδοχή προσφύγων από την Τουρκία, τότε και η Άγκυρα πιθανόν θα καθυστερεί την επανεισδοχή προσφύγων από τα ελληνικά νησιά.
Εκτός από τον Έλληνα πρωθυπουργό, την πλήρη ικανοποίησή του για την έκβαση των διαπραγματεύσεων εξέφρασε και ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης, ενώ χαρακτηριστικό είναι το μήνυμα του εκπροσώπου της κυπριακής κυβέρνησης Νίκου Χριστοδουλίδη, ο οποίος έγραψε στο twitter: "Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επέδειξε πραγματική ηγεσία σε δύσκολους καιρούς. Ένα μεγάλο ευχαριστώ και στην ομάδα του" αναφέρει χαρακτηριστικά”.
Την ικανοποίησή τους για την επίτευξη συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης εξέφρασαν σε κοινή συνέντευξη Τύπου οι κ. Τουσκ και Γιούνκερ και ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου. Η συμφωνία που επιτεύχθηκε με την Τουρκία είναι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο, είναι εφαρμόσιμη και θα μπορέσει να υλοποιηθεί ως έχει, δήλωσε από την πλευρά του ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, τονίζοντας ότι αυτή επήλθε μετά από εντατικές και σκληρές διαπραγματεύσεις.
Για "σημαντική και ιστορική ημερομηνία" έκανε λόγο ο Αχμέτ Νταβούτογλου, τονίζοντας ότι αυτό που λέει δεν αφορά μόνο το αποτέλεσμα συμφωνίας, αλλά επειδή ΕΕ και Τουρκία μοιράστηκαν θέσεις και οράματα και αποδείχτηκε για μια ακόμη φορά ότι έχουν κοινό μέλλον.
Συγκρατημένα αισιόδοξη εμφανίστηκε και η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ, μετά το πέρας της Συνόδου Κορυφής, κάνοντας λόγο για ένα “μεγάλο βήμα” που στόχο έχει την αντιμετώπιση της πρωτοφανούς κρίσης, αλλά σημείωσε ότι “δεν έχουμε ουτοπίες”, γιατί απομένουν λεπτομέρειες και ζητήματα που θα πρέπει να διευθετηθούν. “Η Ευρώπη θα τα καταφέρει και αυτό είναι το πρώτο βήμα και το πρώτο δείγμα προς αυτή την κατεύθυνση”, διαμήνυσε η κ. Μέρκελ.
Τα τέσσερα βασικά σημεία της συμφωνίας, προβλέπουν τα εξής:
1. Σε σχέση με τις ενστάσεις τις Κύπρου για το άνοιγμα των κεφαλαίων, υπάρχει συμβιβασμός που ικανοποιεί σύμφωνα με την ίδια πηγή τόσο την Κύπρο όσο και την Τουρκία, για το άνοιγμα του κεφαλαίου 33 (προϋπολογισμός) , το οποίο δεν έχει μπλοκαριστεί από την Κύπρο, εντός της ολλανδικής προεδρίας
2. Σε σχέση με την ημερομηνία εφαρμογής του σχεδίου επανεισδοχής/επανεγκατάστασης "ένας προς έναν" μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας προτείνεται να οριστεί η 20η Μαρτίου
3. Σε σχέση με τη νομιμότητα του εν λόγω σχεδίου, προτείνεται ότι θα είναι σε πλήρη συμφωνία με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο, θα σέβεται δηλαδή την αρχή της ατομικής εξέτασης κάθε αίτησης ασύλου, ενώ στην τελική συμφωνία θα υπάρχει σαφής αναφορά στην αρχή μη επαναπροώθησης και στις μη συλλογικές επιστροφές
4. Σε σχέση με την οικονομική ενίσχυση της Τουρκίας για τους πρόσφυγες, στην τελική συμφωνία προτείνεται να μην υπάρχουν νέα ποσά αλλά σαφής αναφορά σε συγκεκριμένα έργα που μπορούν να επωφεληθούν από τα ήδη υπάρχοντα 3 δισ. μέσα στην εβδομάδα για ταχύτερη εκταμίευση.
